İTİRAZIN İPTALİ DAVASI

Icra hukukunda karşımıza çıkan genel haciz yoluyla takip türüne para ve teminat alacakları vesilesiyle başvurulabilmektedir.

Bu takip yoluna başvururken herhangi belge veya senede ihtiyaç yoktur.

Öncelikle takip, bir takip talebi ile başlatılır daha sonra borçluya ödeme emri gönderilir. Borçlu gönderilen ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz edebilme hakkına sahiptir.

İİK Madde 62

İtiraz etmek istiyen borçlu, itirazını, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmeye mecburdur.

 

Borçlunun ödeme emrine itiraz etmesinden sonra takip olduğu yerde durur, herhangi başka bir işlem yapılamaz.

Takibe devam edilebilmesi için alacaklı, borçlunun itirazını bertaraf etmek zorundadır. Ödeme emrine itiraz eden borçlunun itirazını bertaraf edebilmek adına alacaklının elinde iki yol mevcuttur;

1-) İtirazın Kaldırılması Davası

2-) İtirazın İptali Davası

İtirazın kaldırılması yoluna başvurabilmek için İcra İflas Kanunu’nun 68. maddelerinde yer alan belgelerin bulunması gerekir.

İtirazın iptali davası ise genel mahkemelerde ve genel hükümlere açılmaktadır.

 

 İtirazın hükmü Madde 66

Müddeti içinde yapılan itiraz takibi durdurur. İtiraz müddetinde değilse alacaklının talebi üzerine icra memuru takip muamelelerine alacağın tamamı için devam eder.

 Borçlu, borcun yalnız bir kısmına itirazda bulunmuşsa takibe, kabul ettiği miktar için devam olunur.

 

 

İTİRAZIN İPTALİ DAVASININ ŞARTLARI:

İtirazın iptali davası, genel dava şartlarının yanı sıra kendine has birtakım dava şartlarını da taşıması gerekmektedir;

1. Itirazın iptali davası açabilme şartlarımızdan ilki hukuka uygun ve geçerli bir icra takibinin bulunması gerekmektedir.

 

Başlatılmış olan takibin ilamsız takip olması gerekmekte olup bundan mütevellit alacağın    konusu para veya konusu para olan teminat alacağı olması gerekmektedir.

 

2. Bu takibe süresinde ve geçerli bir şekilde borçlu tarafından itiraz edilmiş olması gerekmektedir.

 

Alacaklı tarafından ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren borçlu kendisine tebliğ edilen ödeme emrine 7 gün içerisinde geçerli şekilde itiraz etmiş olmalıdır.

 

3. Itirazın iptali davası, borçlu tarafından takip talebine yapılan itirazın alacaklıya tebliğinden itibaren 1 yıl içinde açılabilmektedir.

 

Borçlunun yapmış olduğu itirazın alacaklıya tebliğinden itibaren alacaklı 1 yıllık süre içerisinde iptal davası açması gerekmektedir.

Bu süre hak düşürücü niteliktedir.

 

4. Itirazın iptali davasına konu olan para veyahut teminata dayanan alacağa ilişkin kesin hüküm veya derdestlik olmaması gerekmektedir.

 

Önce veya sonra açılan davalaların taraflarının, konusunun ve sebebinin aynı olmaması gerekmektedir.

 

Itirazın iptali davasına konu olan uyuşmazlık hakkında kesin hüküm varsa mahkeme dava şartı yokluğundan davanın reddine karar vermelidir.

 

Itirazın kaldırılması yoluna başvurduktan ve bu dava sonuçlandıktan sonra itirazın iptali davası yoluna başvurabilmemizde bir sakınca yokken önce itirazın iptali davası yoluna başvurup bu dava sonuçlandıktan sonra itirazın kaldırılması davası yoluna başvuramamaktayız. Çünkü itirazın kaldırılması davası takip hukuku bakımından hüküm doğururken itirazın iptali davası maddi hukuk bakımından sonuç doğuracak ve kesin hüküm teşkil edecektir.

 

5. Davacının, bu davayı açmada hukuki yararı olmalıdır.

Bir konuda bir mahkeme ilamına gerek olmadan istenen sonuca ulaşılabiliyorsa bu yol seçilmelidir bu yol seçilmeden mahkemeye başvurmakta hukuki yarar yoktur.

6. Takibe esas olan alacak için dava açılmadan önce zorunlu olarak arabulucuya başvurulması gerekiyorsa dava açılabilmesi için bu şartın yerine getirilmesi gerekmektedir.

 

 TÜRK TİCARET KANUNU MADDE 5/A

Bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.

Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.

 

İTİRAZIN İPTALİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME:

İtirazın iptali davasında görevli mahkeme alacağın kaynağına bağlı olarak değişmektedir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ikinci maddesine göre görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir

Asliye hukuk mahkemelerinin görevi MADDE 2

Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir.

Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, Asliye Hukuk Mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir.

 

Davaya konu edilen alacak işçi alacağı ise görevli mahkeme İş Mahkemeleri olacaktır.

Davaya konu edilen alacak ticari nitelikteyse görevli mahkeme Ticaret Mahkemeleri olacaktır.

Itiraz iptali davasında yetkili mahkeme genel hükümlere göre belirlenecektir.

 

Genel yetkili mahkeme MADDE 6

 Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.

 

Sözleşmeden doğan davalarda yetki MADDE 10

Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir

 

Haksız fiilden doğan davalarda yetki MADDE 16

Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.

 

Itirazın İptali Davasında İspat ve Yargılama Usulü:

Hukuk Muhakemeleri Kanunundaki genel yargılama usulü kuralları itirazın iptali davası için de geçerlidir. Davadaki uyuşmazlığın niteliği ve bununla birlikte davadaki görevli mahkemeye göre yargılama usulü değişiklik göstermektedir.

Görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu durumda basit yargılama usulü,

Görevli mahkeme İş Mahkemesi olduğu durumda sözlü yargılama usulü,

Görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu durumda yazılı yargılama Usulü uygulanacaktır.

 

İspat yükü Madde 6

 Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.

İtirazın iptali davasında genel hükümler uygulanacağından dolayı, bu çerçevede davadanın niteliği ve niceliğine göre ispat vasıtalarından yararlanılacaktır.

 

İtirazın İptali Davasında Tazminat:

İtirazın iptali davasında oluşan şartların durumuna göre iki farklı tazminat vücut bulmaktadır.

• Kötü Niyet Tazminatı
• İcra İnkar Tazminatı

1-)İcra İnkar Tazminatı:

İtirazın iptali Madde 67/2

Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.

İcra İflas Kanunu’nun 67/2 maddesiyle getirilen hükmün amacı alacaklı olmamasına rağmen haksız şekilde icra takibi başlatan alacaklının bu niyetinin önüne geçilmesi olmakla birlikte aynı şekilde borçlu olan ancak borçlu olmadığını iddia eden veyahut takibi sürüncemede bırakıp süreci uzatmak isteyen borçlunun kötü niyetli şekilde takibe itiraz etmesi sebeplerinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

Borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilmesi için tam anlamıyla kötü niyetli olmasına gerek yoktur takibe haksız şekilde itiraz etmesi tazminatın hükmedilmesi bakımından yeterli sayılabilecektir.

Icra İnkar Tazminatının Şartları:

• Geçerli Bir Takibe Girişilmiş Olmalı:
• Ödeme Emrine Süresinde Haksız Şekilde İtiraz Edilmiş Olmalı:
• irazın İptali Davası Süresinde Açılmış Olmalı:
• İcra İnkar Tazminat Talep Edilmiş Olmalı:
• Borçlunun dava konusu alacak için yapmış olduğu  itirazının haksızlığına karar verilmiş olmalıdır.
• Alacak, likit bir alacak olmalıdır.

Kötü Niyet Tazminatı:

 

Borçlunun yaptığı itiraz yerinde görüldüğü takdirde ve alacaklının haksız ve kötüniyetli olduğunun ispatlanması halinde borçlu mahkemeden gerekli şartların varlığı halinde kötüniyet tazminatı talebinde bulunabilir.

 

Kötü Niyet Tazminatının Şartları:

1. Alacaklı tarafından açılan dava mahkemece reddedilmelidir.
2. Alacaklı açtığı davada haksız ve kötüniyetli olmalıdır.

Burada borçlu taraf, alacaklının haksız olduğunu bildiği veya bilmesi gerektiği halde itirazın iptali davasını açtığını ispatlamalıdır.

3. Borçlu tazminata ilişkin talepte bulunmalıdır.

Mahkemece alacaklı aleyhine hükmolunacak kötüniyet tazminatının miktarı davada reddedilen meblağın yüzde yirmisinden az olamaz.

 

İtirazın İptali Davasının Sonuçları:

1-)Kabul: Mahkeme, borçlunun takibe ilişkin olarak yapmış olduğu itirazı yerinde görmezse alacaklının açmış olduğu itirazın iptali davasını kabul eder.

Alacaklı sırasıyla icra takip işlemlerine devam edebilecektir.

2-)Red: Mahkeme, alacaklının alcağının mevcut olmadığına kanaat getirirse alacaklının açmış olduğu davayı reddeder.

Kararın kesinleşmesiyle birlikte takip iptal olur.