PROFESYONEL FUTBOLCU SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
Taraflar arasında yapılmış bulunan sözleşmeler dolayısıyla tarafların bazı hak ve yükümlülükleri doğmaktadır. Bu hak ve yükümlülüklere aykırı davranan tarafın ortaya çıkacak olan birtakım sonuçlara katlanması gerektiği kaçınılmazdır.
Öncelikle yükümlülüklerini yerine getirmeyen tarafın, karşı tarafı ortaya çıkan birtakım hakları sonucu kendi yükümlülüklerini yerine getirmekten imtina edebilir, varsa zararlarının tazminini isteyebilir, sözleşmeyi fesih edebilir.
Fesih hakkı sebeplerini taraflar sözleşmeyle de kararlaştırmış olabilirler; takımın küme düşmesi durumunda fesih hakkının doğacağı, Avrupa kupalarına katılamama durumlarında fesih hakkının doğacağı gibi sebeplerle sözleşme içerisinde fesih hakları tanınmış olabilir. Buradaki kritik nokta bu haklar sözleşmenin içerisinde yer almış olsa da sözleşme taraflarının bu haklarını kötüye kullanmaması gerekmektedir.
PROFESYONEL FUTBOLCU SÖZLEŞMELERİNİN SONA ERME ŞEKİLLERİ:
1-)Sözleşmede belirtilmiş olan sözleşme süresinin tamamlanması ile
2-) Spor kulübünün sözleşmeyi tek taraflı feshi ile
3-) Futbolcunun sözleşmeyi tek taraflı feshi ile
4-) Kulüp ile futbolcunun karşılıklı anlaşarak sözleşmeyi feshetmesi ile
2 ve 3’üncü maddelerde saymış olduğumuz sözleşme sona erme şekilleri haklı sebeplere de dayanabilir haksız sebeplere de dayanabilir bunların ayrıntılarına yazımızın devamında değineceğiz.
Öncelikle tarafların hangi şartlarda yapmış oldukları feshin haklı veya haksız olduğunu belirterek başlamak daha doğru olacaktır.
PROFESYONEL FUTBOLCUNUN HAKLI FESİH NEDENLERİ:
MADDE 28 – FUTBOLCUNUN FESİH HAKKI
- Kulübün, futbolcunun ücretlerini ödememesi halinde, futbolcu sözleşmesini feshetmek arzusunda ise, kulübüne ve bilgi için TFF’ye noterden keşide edeceği bir ihtarname ile ücretinin 30 gün içerisinde ödenmesini bildirmek zorundadır. Kulüp, söz konusu mehile rağmen ücretini ödemediği takdirde, futbolcu mehilin sona ermesinden itibaren ancak 7 gün içinde sözleşmesini feshedebilir.
- Kulüp sözleşmeden kaynaklanan diğer edimlerini yerine getirmemesi halinde, futbolcu sözleşmesini feshetmek arzusunda ise, kulübe noterden keşide edeceği bir ihtarname ile söz konusu ihlalin 30 günden az olmamak kaydıyla uygun bir süre içerisinde ortadan kaldırılmasını veya edimlerini yerine getirmesini bildirmek zorundadır. Kulüp, söz konusu mehile rağmen edimlerini yerine getirmez ve ihlalin ortadan kaldırılmasını sağlamaz ise futbolcu mehilin sona ermesinden itibaren ancak 7 gün içinde sözleşmesini feshedebilir.
- Yukarıdaki fıkralarda belirtilen süreler futbolcu aleyhine değiştirilemez.
- TFF, kendisine 1. fıkra kapsamında gönderilen ihtarnameyi tebliğ tarihinden itibaren en geç 7 gün içerisinde faks ya da herhangi bir şekilde kulübe bildirir. 1. fıkra kapsamındaki süreler TFF bildirimi ya da noter ihtarından kulübe hangisi daha erken tebliğ edilmiş ise onun tebliği tarihinden itibaren işlemeye başlar. Ayrıca TFF, kulübe yaptığı bildirimin tarihini gösterir belgeyi ihtarnameyi keşide eden futbolcuya ya da vekiline gönderir.
- 23 yaş üstü bir profesyonel futbolcu, sezon sonunda, kulübünün oynadığı resmi müsabakaların % 10’undan daha azında görevlendirildiği takdirde sözleşmesini sportif haklı sebeple feshetme hakkına sahip olabilir. Böyle bir fesih, futbolcunun durumu ve somut olayın şartları göz önüne alınarak değerlendirilir.
- Futbolcu, sportif haklı sebeple feshi kulübünün ilgili sezondaki son müsabakasından itibaren 15 gün içinde yapmak zorundadır.
FUTBOL KULÜBÜNÜN HAKLI FESİH NEDENLERİ:
MADDE 27 – KULÜBÜN FESİH HAKKI
- Özellikle aşağıdaki haller sözleşmenin feshi için haklı neden teşkil eder:
- Futbolcunun futbol faaliyeti dışında vaki hastalık veya istirahat halinin altı ayı aşması,
- Futbolcunun en az altı ay müddetle kesinleşmiş hak mahrumiyeti veya müsabakadan men cezası almış olması,
- Futbolcunun bu talimatın 25. maddesinde sayılan yükümlülüklerini ağır surette ihlal etmesi,
- Futbolcunun, Futbol Menajerleri ile Çalışma Talimatı’na aykırı davranışları nedeniyle kesinleşmiş en az 4 resmi müsabakadan men cezası almış olması. İlgili kulübün birinci fıkranın “c” bendi dışındaki hükümler uyarınca sözleşmenin derhal fesih hakkını kullanması için yukarıda yazılı hallerin gerçekleşmesinden ve/veya bu durumun öğrenilmesinden itibaren 30 gün içerisinde futbolcuya noterden göndereceği bir ihtarname ile sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini bildirmesi gerekmektedir. İlgili süre geçtikten sonra haklı nedenle fesih hakkı ortadan kalkar.
- Birinci fıkranın “c” bendi uyarınca futbolcunun ağır surette ihlali bulunması ya da futbolcunun sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmemesi halinde, ilgili kulüp sözleşmeyi feshetmek arzusunda ise, futbolcuya noterden keşide edeceği bir ihtarname ile edimini 7 günden az olmamak kaydıyla uygun bir süre içerisinde yerine getirmesini bildirmek zorundadır. Futbolcu, söz konusu mehile rağmen edimlerini yerine getirmediği takdirde, kulüp mehilin sona ermesinden itibaren ancak 7 gün içinde noterden keşide edeceği bir ihtarname ile sözleşmesini feshedebilir.
KULÜP veya PROFESYONEL FUTBOLCU TARAFINDAN SÖZLEŞMENİN HAKSIZ OLARAK FESHEDİLMESİ :
Profesyonel futbolcu sözleşmesinin haklı bir nedene dayanılmaksızın kulüp veya futbolcu tarafından feshedilmesi durumunda feshin geçerli ya da geçersizliğine ilişkin Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nda bir hüküm yer almamaktadır.
Kulübün profesyonel futbolcusunun sözleşmesini haksız olarak feshettiği durumlarda TBK’nın hizmet sözleşmesine ilişkin 438’inci madde de yer alan hükmünü esas alacak olursak ve futbolcu sözleşmelerinin süreli sözleşmeler olduklarını da göz önüne aldığımızda sözleşmesi haklı bir sebep olmadan feshedilen futbolcunun izlemesi gereken yol şu şekildedir;
TBK 438 – Haklı Sebebe Dayanmayan Fesih
İşveren, haklı sebep olmaksızın hizmet sözleşmesini derhâl feshederse işçi, belirli süreli sözleşmelerde ise, sözleşme süresine uyulmaması durumunda, bu sürelere uyulmuş olsaydı kazanabileceği miktarı, tazminat olarak isteyebilir.
Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere kulüp profesyonel futbolcusunun sözleşmesini haksız olarak feshettiği durumlarda futbolcu sanki o sözleşme süresini tamamlamış ve sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmiş gibi sözleşmenin feshedildiği tarih ile sözleşme feshedilmeseydi sözleşmenin süreceği son güne kadar olan miktarı tazminat olarak kulüpten isteyebilme hakkı doğmaktadır.
MADDE 29 – FESİH USULÜ
Fesih durumlarında dikkat edilmesi gereken hususlara yoğunlaşacak olursak; Fesih hakkını kullanmak isteyen taraf, fesih açıklamasını noter kanalıyla bir ihbarname keşide etmek suretiyle gerçekleştirmeli ve bu ihbarnamenin bir suretini bilgi için TFF’ye göndermelidir.
Bunun üzerine TFF, anılan ihbarnamelerin suretlerini tebellüğ ettiğinde feshi kayıtlarına işler ve bu işlemi taraflara bildirir.
Fesih halinde futbolcu, ancak transfer olacağı kulübün feshin hukuki ve sportif cezai sonuçlarından müteselsilen sorumlu olduğunu kabul ettiğini belirten taahhütnameyi imzalaması halinde transfer olabilir.
Ayrıca haksız fesih durumunda verilecek cezalar ve tazminata ilişkin hükümler Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 30’ncu maddesinde belirtilmiştir;
MADDE 30 – SPORTİF CEZALAR
- Profesyonel futbolcu sözleşmelerinin koruma dönemleri içerisinde futbolcu tarafından haklı bir sebebe dayanmadan ya da kulüp tarafından 27/1. Maddesinin “a”, “b” ve “d” bentlerinde sayılan haller dışında haklı bir sebeple feshedilmesi halinde, tazminat ödeme yükümlülüğünün yanı sıra aşağıda belirlenen sportif cezalar uygulanır.
- Yukarıda belirtilen koruma dönemlerinde futbolcular tarafından haksız fesih ya da kulüp tarafından yukarıda sayılan haller dışında haklı bir sebebe dayanarak fesih gerçekleştirilmesi halinde futbolcuya dört ay süreyle resmi müsabakalardan men cezası verilir. Ağırlaştırıcı sebeplerin varlığı halinde, söz konusu men cezasının süresi altı aya çıkarılabilir. Bu sportif cezalar futbolcuya ve ilgili kulüplere tebliğ edilir ve tescilli olduğu kulübün; devre arasından sonraki ilk resmi müsabakasından, sezonun ikinci devresinde veya sezon bittikten sonra sportif cezanın verilmiş olması halinde ise takip eden yeni sezonun ilk resmi müsabakasından itibaren infaza başlanır.
- Koruma döneminden sonra sözleşmenin herhangi bir haklı sebep veya sportif haklı sebep olmaksızın feshi sportif cezalara sebebiyet vermez. Bununla birlikte koruma dönemi dışında, futbolcunun sözleşmesini tescil edildiği kulübün ilgili sezondaki son resmi maçından itibaren 15 gün içinde feshetmemesi halinde futbolcuya disiplin cezaları uygulanabilir.
- Koruma dönemleri, sözleşme yenilendiğinde veya önceki sözleşmenin uzatılması hallerinde yeniden başlar.
- Koruma dönemi içerisinde futbolcuyu feshe yönelten veya sözleşmenin feshine neden olan kulüplere fesih tazminatı ödeme yükümlülüğünün yanı sıra sportif yaptırımlar da uygulanabilir. Önceki sözleşmesini haklı bir sebep olmaksızın sona erdiren profesyonel futbolcu ile sözleşme imzalayan kulübün aksi ispat edilmedikçe futbolcuyu sözleşmesini feshe yönelttiği varsayılır. Bu durumda, kulübe en az bir, en fazla iki transfer ve tescil dönemine kadar transfer yasağı verilir.
- Profesyonel futbolcunun transferini kolaylaştırmak amacıyla futbolcu ile kulübü arasındaki sözleşmeyi feshe yöneltecek şekilde hareket eden kişiler (kulüp yetkilileri, futbolcu temsilcileri, futbolcular, vs.) de cezalandırılırlar.
- Sportif cezalar ancak talep üzerine münhasıran Uyuşmazlık Çözüm Kurulu tarafından verilebilir. Bunun için, TFF tarafından bu talimatın 29. maddesi uyarınca yapılan bildirimi takip eden transfer ve tescil döneminin sonuna kadar Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na müracaat edilmesi şarttır. Bu süre, hak düşürücü süre niteliğindedir.
KARŞILIKLI SONA ERDİRME:
Karşılıklı sona erdirme ise tarafların karşılıklı irade beyanlarının birbirleriyle uyuşması sonucu anlaşarak sözleşmeyi sona erdirmeleri durumudur.
Kulüp ve profesyonel futbolcu açısından her iki tarafın menfaatlerine uygun düşeceği düşünüldüğü için anlaşılarak sözleşmeye son verilebilirken, sözleşmesi devam eden futbolcunun başka bir takıma transferi söz konusu olduğunda da aslında karşılıklı sona erdirme hali mevcut olmaktadır.
MADDE 26 – KARŞILIKLI SONA ERDİRME
- Karşılıklı sona erdirmenin kayıtlara işlenebilmesi için buna ilişkin sözleşmenin aşağıda belirtilen belgelerle birlikte TFF’ye ibrazı zorunludur:
- Kulübü temsile yetkili kişileri belirleyen noter tasdikli imza sirküleri,
- Futbolcunun, imza tarihinden en geç 30 gün önce düzenlenmiş ve ilgili kulüple yapacağı sona erdirme sözleşmesinde kullanılacağına ilişkin açıklamayı da içeren noter tasdikli imza beyannamesi, vekil aracılığı ile imzalanan karşılıklı sona erdirme sözleşmeleri için vekilinin imza beyannamesi.