TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

Tapu iptal ve tescil davası, tapu kütüğünün hukuka aykırı ve yolsuz tescil şeklinde düzenlendiği durumlarda hukuka aykırı veyahut yolsuz işlemin düzeltilmesi için açılan bir davadır.

Tapudaki hukuka aykırı veya yolsuz tescil mahkeme kararı ile düzeltilmekte olup, mülkiyet mahkeme kararıyla kazanılmaktadır.

Ancak burada şöylece bir husus vardır ki tapu iptal ve tescil davaları taşınmazın aynına ilişkin olduğundan dolayı mahkeme kararı kesinleşmedikçe icra edilemeyecektir.

Bunun sebebi mülkiyet hakkının niteliği sebebiyle herhangi bir hak kaybı yaşanmaması ve dava taraflarının mağduriyete uğramamasından kaynaklanmaktadır. Yine bundan sebep tapu iptal ve tescil davaları görülürken hak kaybı yaşanmaması ve tarafların mağduriyete uğramaması sebebiyle de ihtiyati tedbir talep edilebilecektir.

Mülkiyet hakkının sahibi tapu iptal ve tescil davasından istediği sonucu elde edemeyip hakkının zedelendiğini düşündüğü takdirde gerekli yargı yollarını tüketip Anayasa Mahkemesine ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine bireysel başvuruda bulunabilecektir.

Bunun sebebi mülkiyet hakkının gerek mevzuatımızca gerekse Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde sıkı sıkıya korunmasıdır.

Tapu iptal ve tescil davası, tapuda hukuka aykırı veya yolsuz olarak tescil edilmiş mülkiyet sahibi görülen kişiye karşı açılır.

Bunun dışında aynı taşınmaza ait mülkiyetin dışında ayni veya şahsi bir hakkında terkini isteniyorsa bu hakkın sahibi de davalılar arasına eklenmelidir.

Tapu İptal ve Tescil Davalarının Nedenleri

Muris Muvazaası Sebebiyle Tapu İptal Ve Tescil Davası:

Miras bırakan ölmeden önce mallarını mirasçılarının bu mallardan faydalanmaması amacıyla bir kişiye devretmiş olabilir bu durumlarda yapılması gereken şey mirasçılar tarafından tapu iptal ve tescil davası açılmasıdır.

Mirasçılar bu davayı açtıktan sonra davada bu devrin mal kaçırma amacıyla yapıldığını, satış iradesinin bulunmadığını ve durumun beraberinde getirdiği şartlar mevcutsa bunlar ispat edilip tapunun iptalini ve miras payları oranında mirasçılara tescilini talep edeceklerdir.

Aile Konutu Sebebiyle Açılan Tapu İptal Ve Tescil Davası:

Aile konutu sebebiyle açılan tapu iptal ve tescil davaları Türk Medeni Kanunu hükümleri çerçevesinde cereyan etmektedir.

Türk Medeni Kanunu’na göre eşlerden biri diğer eşin rızasını almadıkça birlikte oturmuş oldukları aile konutuyla ilgili tasarruflarda bulunamaz.

TMK Aile konutu Madde 194

Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.

Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir.

 Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.

Tapuda taşınmazın aile konutu olduğuna ilişkin bir şerh yer alsın veya almasın fark etmeksizin eşlerden biri diğer eşin rızasını almadan TMK 194. maddedeki işlemlerden birini gerçekleştirmişse tapu iptal ve tescil davası açabilecektir.

Burada tapuda şerhin yer alıp almadığı hususu üçüncü kişinin kötü niyetli olduğunun ispatlanması bakımından önem taşır, tapuda şerh yer aldığı takdirde tapudaki kayıtların bilindiği kabul edildiğinden kişinin niyetinin ispatına gerek yoktur ancak tapuda aile konutuna ilişkin şerh yer almadığı takdirde tapu iptal ve tescil davasını açan kişinin üçüncü kişinin kötü niyetli yani bu konutun aile konutu olduğu bilerek taşınmazı devraldığını ispatlamalıdır.

Temsil Yetkisinin Kullanılması Sebebiyle Açılan Tapu İptal Ve Tescil Davası:

Temsil yetkisinin kullanılmasıyla açılan tapu iptal ve tescil davasının sebebi taşınmaz sahibinin, taşınmazı üzerinde tasarrufta bulunmak üzere üçüncü bir kişiye vekalet vermesi ve bu vekaleti alan üçüncü kişinin vekalet ve temsil yetkisini kötüye kullanarak taşınmaz sahibinin aleyhine ve temsil yetkisinin sınırlarını aşan işlemler tesis etmesidir.

Olağanüstü Kazandırıcı Zamanaşımı Sebebiyle Tapu İptal Ve Tescil Davası:

Olağanüstü zamanaşımı Madde 713-

Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir.

Aynı koşullar altında, maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan veya yirmi yıl önce hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimse adına kayıtlı bulunan taşınmazın tamamının veya bölünmesinde sakınca olmayan bir parçasının zilyedi de, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir.

Tescil davası, Hazineye ve ilgili kamu tüzel kişilerine veya varsa tapuda malik gözüken kişinin mirasçılarına karşı açılır.

Kanun metninden de anlaşılacağı üzere tapusuz bir taşınmaza malik sıfatıyla davasız ve aralıksız yirmi yıl boyunca zilyetliğinde bulunduran kişi daha sonra tapu iptal ve tescil davası açıp bu taşınmazın adına tescil edilmesini isteyebilmektedir.

Fiil Ehliyeti Eksikliği Sebebiyle Açılan Tapu İptal Ve Tescil Davaları:

Tapuda işlem yapacak olan hak sahibinin bu işlemiş tesis ederken fiil ehliyetinin ve ayırt etme gücünün yerinde olması gerekmektedir.

Fiil ehliyeti veyahut ayırt etme gücü yerinde değilken hak sahibinin tesis ettiği işlemlerden dolayı tapunun iptali ve tescili davasının konusunu oluşturacaktır.

Tapu İptal ve Tescil Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme:

Tapu iptal ve tescil davası Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 12. maddesi gereği taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılması gerekmektedir.

Yetkili mahkemeyi söyledikten sonra görevli mahkemenin neresi olduğuna değinecek olursak tapu iptal ve tescil davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Tapu İptal ve Tescil Davalarında Zamanaşımı:

Tapu iptal ve tescil davalarının konusu ayni hakka ilişkin olduğundan dolayı herhangi bir zamanaşımına tabi değildir